ประเทศไทยจะออกเสียงประเทศญี่ปุ่นว่า "ญี่ปุ่น" ภาษาอังกฤษ คือคำว่า "เจแปน" ส่วนภาษาจีนจะออกเสียงว่า "ริเบน" แต่สำหรับคนญี่ปุ่นนั้นคำว่า にほん(นิฮง) จะออกเสียงเป็น にっぽん(นิปปอน) คือการออกเสียงที่ถูกต้อง แต่เราจะออกเสียงว่า にほん(นิฮง) หรือ にっぽん(นิปปอน) ก็ได้เหมือนกันทั้งสองแบบ แล้วคำว่า นิปปอน นั้นมันมีความหมายว่าอย่างไร? คำนี้มีความหมายว่า ประเทศทางตะวันออก ตัวคันจิจะเขียนว่า "日本 "
มีเรื่องเล่าว่าเมื่อ 1350ปีก่อน ย้อนไปเมื่อช่วงศตวรรษที่ 7 ช่วงนั้นที่ญี่ปุ่นยังไม่เป็นประเทศ มีเพียงแค่กลุ่มเล็กกลุ่มน้อยเท่านั้น และในบรรดากลุ่มเหล่านั้น กลุ่มที่มีความแข็งแกร่งมากที่สุดมีชื่อว่า ヤマト(ยามาโตะ)
บริเวณคาบสมุทรเกาหลีซึ่งอยู่ถัดมาจาก "ยามาโตะ"นั้น มีอาณาจักรแพคเจ เป็นพันธมิตร ซึ่งขณะนั้น อาณาจักรแพคเจ ถูกโจมตีจาก ราชวงศ์ถัง (ประเทศจีน)และอาณาจักร ชิลลา (ประเทศเกาหลี) ในช่วงเดือน8 ปีคริสตศักราช 668 "ยามาโตะ"ได้ต่อสู้กับราชวงศ์ถังและกองกำลังฝ่ายสัมพันธมิตรอย่าง ชิลลา เพื่อช่วย อาณาจักรแพคเจ สงครามครั้งนี้ ถูกเรียกว่า "สงครามฮาคุซุกิโนะเอะ" จากสงครามครั้งนี้ ฝั่งของ ยามาโตะและพันธมิตรอย่างอาณาจักร แพคเจ ได้พ่ายแพ้ให้กับ ฝ่ายของกองกำลังทางฝั่ง ราชวงศ์ถังและอาณาจักร ชิลลา
เมื่อยามาโตะ ที่พ่ายแพ้ให้กับ ราชวงศ์ถังและ ชิลลา จึงคิดที่จะสร้างประเทศที่แข็งแกร่งขึ้นมาเพื่อไม่ให้ แพ้อีกเป็นครั้งที่สองจึงเกิดการรวมประเทศขึ้น ในปีคริสตศักราช 701 จึงตัดสินใจ เรียก"ยามาโตะ" เป็นชื่อประเทศขึ้นมา
ช่วงนั้น ญี่ปุ่นจะต้องส่งทูตไปยังจีนเพื่อสานสัมพันธ์ จึงเขียนคันจิ คำว่า 「ヤマト」เป็นคำว่า 「日本」ขึ้นมา ซึ่งสมัยก่อนนั้นคำว่า 「日本」 ก็จะอ่านว่า 「ヤマト」
คันจิคำว่า 「日本」นั้น ถ้ามองจากประเทศจีนมาก็คือ "ประเทศทางตะวันออก" จึงเป็นที่มาของคำว่า 「日本」 คนในประเทศยามาโตะนั้นเน้นความสัมพันธ์กับประเทศมหาอำนาจอย่างประเทศจีน เพื่อให้เข้าใจง่ายขึ้นสำหรับคนจีน จึงสร้างคันจิในความหมายของประเทศญี่ปุ่นว่า "อยู่ทางทิศตะวันออกของประเทศจีน เป็นประเทศที่พระอาทิตย์ขึ้น"
ตั้งแต่เมื่อไหร่ที่คำว่า 日本(นิฮง)ถูกอ่านว่า にほん(นิฮง)หรือにっぽん(นิปปอน)ไม่ใช่ヤマト(ยามาโตะ) เรื่องนั้นยังไม่สามารถยืนยันได้ หากก็มีที่คิดว่าเป็นช่วงสมัยเฮอัน(ค.ศ.794-1194) แต่ก็ไม่มีการจัดบันทึกที่แน่นอนน่าเชื่อถือหลงเหลือเอาไว้
โดยปกติแล้ว คนจีนเมื่อเห็นตัวอักษรคำว่า 日本(ญี่ปุ่น) จะไม่อ่านว่า ヤマト(ยามาโตะ) ในภาษาจีนจะอ่านว่า リップン(ริปปอน) หรือ ニェッベン(เนียเปน) เป็นต้น คำว่านิฮงและนิปปอน ออกเสียงใกล้เคียงกันมากทำให้มีวิธีการอ่านในภาษาจีนได้หลายแบบ ส่วนทางฝั่งตะวันตกนั้นมีการอ่านที่ผิดเพี้ยนกันไปเช่น ジパン(จิแปน)กับ ジャパン(จาแปน)
ในไทยจะเรียกว่า "ญี่ปุ่น" แต่คำนี้อาจจะมาจากประเทศจีนก็ได้ วิธีเรียกของคำว่า "ญี่ปุ่น"นั้น อาจจะเพี้ยนมาจากสมัยก่อนที่เคยเรียกๆกันมา ประวัติศาสตร์เป็นเรื่องที่น่าสนใจนะ
และในปัจจุบันที่โอกินาว่าก็ยังเรียกคนบนเกาะใหญ่ๆของญี่ปุ่นว่า "ยามาทนชู"กันอยู่